Branża farmaceutyczna – pionier wśród systemów identyfikacji pochodzenia
Identyfikowalność w przemyśle farmaceutycznym ma zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa pacjentów. W związku z tym branża od wielu lat korzysta z identyfikacji produktów firmy Datamatrix. Główną zaletą tej technologii jest możliwość zakodowania dużej ilości danych (numer partii, data ważności, a od niedawna także numer seryjny) na niewielkiej powierzchni oraz możliwość drukowania w różnych rozmiarach w zależności od liczby znaków, technologii i materiału, na którym znajduje się oznakowanie.
Ostatnio rozwiązanie Datamatrix umożliwiło uwzględnienie serializacji leków – najnowszego wymogu sektora w zakresie identyfikowalności w Europie. Jednym z celów europejskiej dyrektywy 2011/62/UE dotyczącej sfałszowanych produktów leczniczych (przyjętej do francuskiego prawodawstwa na początku 2019 roku) jest walka z masowym napływem do Europy leków podrobionych, które narażają zdrowie i życie pacjentów. W praktyce oznacza to, że każdy uczestnik łańcucha dostaw sprawdza niepowtarzalny numer identyfikacyjny danego produktu leczniczego. Każde opakowanie jest skanowane, a numer seryjny – pobierany z bazy Datamatrix. Laboratoria i apteki mają w tym zakresie różne obowiązki. Każdy podmiot musi przekazać krajowej organizacji weryfikacji leków (France Medicines Verification Organisation) odpowiedzialnej za zarządzanie serializacją numery seryjne Datamatrix za pomocą oficjalnej aplikacji.
Na poziomie logistycznym dozwolone jest wyłącznie skanowanie Datamatrix (nie można ręcznie wprowadzać danych). Błąd w odczycie lub brak numeru świadczy o braku zgodności. Chociaż wpływ na zmniejszenie wydajności logistycznej jest znaczny, jest to działanie niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa i autentyczności produktu. System identyfikowalności jest obecnie fundamentem zaufania konsumentów do systemu opieki zdrowotnej i produktów stosowanych w ramach tego systemu.
Bezpieczeństwo cyfrowe – siła napędowa bezpieczeństwa leków
Identyfikowalność każdego pudełka z lekiem oznacza, że trzeba zapewnić bezpieczeństwo całego kryjącego się za nią łańcucha cyfrowego. Oczywiście cały proces zaczyna się od ścisłego zarządzania dostępem: konta z tymczasowymi uprawnieniami (wykonywanie krytycznych aplikacji), śledzenie poszczególnych połączeń, automatyczne rozłączanie itp.
Ścieżka audytu (logbook) umożliwia rekonstrukcję przebiegu zdarzeń dotyczących tworzenia, modyfikacji i usuwania zapisu elektronicznego (co, kto, kiedy i dlaczego), dzięki czemu każde ogniwo łańcucha logistycznego zapewnia integralność danych, którymi dysponuje.
W dobie coraz większej digitalizacji łańcucha dystrybucji leków podpis elektroniczny stał się – siłą rzeczy – niezbędny. Chociaż obecnie nadal dozwolony jest zwykły podpis, to bardziej zaawansowane techniki, takie jak wykorzystanie biometrii, prawdopodobnie będą się w najbliższych latach po prostu narzucały.
W każdym razie każda czynność użytkownika musi być opatrzona co najmniej jednym podpisem elektronicznym w odpowiednich systemach.
Digitalizacja i automatyzacja – apteki przyszłości
Bezpieczeństwo i pewność otrzymania autoryzowanych leków jest dla pacjenta kwestią podstawową i oczywistą. Nie zapominajmy jednak, że pacjent jest także klientem i ma swoje oczekiwania zwłaszcza wobec aptek. W związku z tym spodziewa się wysokiego poziomu obsługi, krótkiego czasu realizacji zamówienia i nie przyjmuje do wiadomości niedoboru produktów.
Niektóre produkty są wrażliwe i wymagają szczególnych warunków przechowywania. Jednocześnie konkurencja ze strony supermarketów i sklepów internetowych zmusza tradycyjne apteki do poszukiwania nowych rozwiązań, na przykład poprzez oferowanie klientom usług typu „click & collect” lub „drive-thru”. Dla aptek oznacza to zastosowanie bardziej zaawansowanego zarządzania logistycznego, aby uelastycznić przyjęcie i wydawanie wszelkiego rodzaju towarów.
W tej sytuacji coraz więcej aptek stosuje automaty lub roboty. Chociaż ich koszt jest nadal wysoki, to ich działanie przekłada się natychmiast na zwiększenie wydajności dostaw, uporządkowania i zarządzania zapasami. Wprowadzenie takiego sprzętu daje także możliwość poświęcenia czasu na rozmowę z pacjentem o dolegliwościach i objawach, a więc na uzupełnienie zaleceń lekarskich. Po wprowadzeniu tych urządzeń odnotowano średni wzrost sprzedaży artykułów drogeryjnych (o 15–30%) oraz leków bez recepty (o 10–40%).
